15 grudnia 2020, wtorek, g. 18:30, sala kameralna
SCENA DLA MUZYKI POLSKIEJ
ÃTMA QUARTET:
KATARZYNA GLUZA skrzypce
PAULINA MARCISZ skrzypce
KAROLINA ORSIK-SAUTER altówka
EDYTA SŁOMSKA wiolonczela
STANISŁAW MONIUSZKO I Kwartet smyczkowy d-moll
KAROL SZYMANOWSKI II Kwartet smyczkowy op.56
ANDRZEJ PANUFNIK III Kwartet smyczkowy Wycinanki
KRZYSZTOF PENDERECKI III Kwartet smyczkowy „Kartki z nienapisanego dziennika”
Koncert współorganizowany
w ramach programu Instytutu Muzyki i Tańca „Scena dla Muzyki Polskiej”
ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
Znakomite artystki z Ãtma Quartet, którego nazwa nawiązuje do willi w Zakopanem, gdzie mieszkał Karol Szymanowski, a oznacza duszę – zaprezentują w ramach serii „Scena dla Muzyki Polskiej” dzieła czterech twórców: od klasycyzmu po klasyków XX wieku.
I Kwartet smyczkowy d-moll Stanisława Moniuszki powstał w Berlinie około 1837 roku. W zamyśle kompozytora miał służyć prywatnemu muzykowaniu. W całym kwartecie dominuje pieśniowo-operowa narracja, tak charakterystyczna dla stylizacją mazurka, którego melodia przypomina nieco temat finału Koncertu f-moll Chopina.
II Kwartet smyczkowy op. 56 Karola Szymanowskiego przeniknięty jest niemal w całości nawiązaniami do folkloru góralskiego. Trzyczęściowy, nie tylko korzysta z ogólnych cech muzyki podhalańskiej, ale w środkowej części wręcz cytuje fragmenty pieśni, wykorzystanych również w balecie Harnasie (Hej, idem w las, piórko mi się migoce i Pocies chłopcy, chłopcy, pocies zbijać), zaś w finale – nutę zbójnicką. Kwartet stał się jednym z ważniejszych utworów w historii kameralistyki XX wieku.
„Wycinanki”, podtytuł III Kwartetu smyczkowego Andrzeja Panufnika, wskazuje na inspiracje polską kulturą ludową, Powstał w 1990 roku na zamówienie londyńskiego Międzynarodowego Konkursu Kwartetów Smyczkowych. Panufnik podkreślał, że pięć części utworu jest jak pięć „zupełnie różnych w kształcie i kolorze wycinanek, pochodzących z pięciu różnych miejsc Polski, wyrażających dodatkowo ukryty charakter osoby, która je stworzyła”.
Jednoczęściowy III Kwartet smyczkowy Krzysztofa Pendereckiego, jest, jak wyznał kompozytor, „podróżą sentymentalną”, stąd postrzegany bywa jako rodzaj osobistego pamiętnika, ewokujący różne etapy życia twórcy Harnasiów. Uwagę zwraca melodia huculska, kołomyjka, którą w dzieciństwie słyszał graną na skrzypcach przez swego pochodzącego z Rohatynia ojca. Temat ten „rozrósł się w kolejnych wariacjach i niemal zawładnął moim utworem” – mówił Penderecki.
ATMA QUARTET
Uważany za jeden z najciekawszych kwartetów smyczkowych młodego pokolenia, powstał w 2016 r. Zespół od początku prowadzi intensywną działalność koncertową, popularyzując muzykę kameralną w kraju i na świecie, a szczególne miejsce w jego repertuarze zajmują dzieła kompozytorów.
Kwartet zdobył I nagrodę i trzy nagrody specjalne w Międzynarodowym Konkursie Kwartetów Smyczkowych im. K. Szymanowskiego w Katowicach (2017), Förderpreis i Bärenreiter Urtext Preis podczas Internationaler Wettbewerb „Franz Schubert und die Musik der Moderne” w Grazu (2018), III nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Karola Szymanowskiego w Katowicach (2018), III nagrodę podczas Gianni Bergamo Classic Music Award w Lugano (2019) oraz II nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie (2019). Ãtma Quartet wystąpił również na wielu znaczących festiwalach.
Od 2018 roku zespół bierze udział w projekcie Le Dimore del Quartetto, w ramach którego popularyzuje muzykę polską we Włoszech. Uczestniczy również we francuskim programie ProQuartet, wspierającym muzykę kameralną na świecie.
