kup bilet on-line

Trwa renesans twórczości Gaetana Donizettiego, którego opery były aż do połowy XX wieku zapomniane. Styl bel canto wymaga od śpiewaków doskonałości wokalnej, niełatwo więc znaleźć artystki, które udźwignęłyby trudności techniczne partii pisanych przez Donizettiego i potrafiły stworzyć żywe portrety wielkich heroin. Taka musi być Elżbieta, królowa Anglii – Sondra Radvanovsky: władcza, szarpana wewnętrznymi rozterkami w obliczu skazania na śmierć swego kochanka i faworyta Roberta, hrabiego Essex. Elżbieta domyśla się, że hrabia zdradza ją z inną kobietą – duma i złość okazują się silniejsze niż miłość, zwłaszcza gdy wychodzi na jaw, że rywalką królowej jest Sara, jej dama dworu. Partię tytułową wykona Matthew Polenzani, Nottinghamem, zazdrosnym mężem Sary będzie Mariusz Kwiecień.

Retransmisja z 16 kwietnia 2016
Przedstawienie trwa około 3 godzin i 30 minut (w tym 2 przerwy).

Ceny biletów – 40 zł.

Treść opery

AKT PIERWSZY

Londyn, rok 1601. W pałacu Westminster Sara, księżna Nottingham, rozpacza. Jest zakochana z wzajemnością w Robercie Devereux, hrabim Essex, jednak królowa Elżbieta rozkazała jej wyjść za mąż za Nottinghama. Robert wrócił właśnie z wojny w Irlandii i jest oskarżony o zdradę. Elżbieta gotowa mu wybaczyć, jeśli tylko Essex nadal ją kocha. Lord Cecil żąda, aby królowa podpisała wyrok śmierci na Roberta, ale ona nie jest przekonana o jego nielojalności. Elżbieta wzywa Roberta i wyjawia mu, że jest skłonna mu wybaczyć, ale jego chłodna reakcja na jej wspomnienia o ich dawnej miłości wzmagają jej podejrzenia. Gdy Robert zaprzecza, że jest zakochany w kimś innym, Elżbieta nabiera pewności, że ją zdradził i postanawia skazać go na śmierć. Książę Nottingham spotyka się z Essexem, którego uważa za przyjaciela – ten zaś czuje się niezręcznie w jego towarzystwie. Nottingham martwi się o bezpieczeństwo przyjaciela, ale równie niepokoi go zachowanie żony, z czego zwierza się Robertowi. Opowiada, jak zastał Sarę płaczącą podczas pracy nad haftowaną szarfą. Wzywany na posiedzenie rady, która zadecyduje o losie Roberta, Nottingham zapewnia przyjaciela, że zrobi co w jego mocy, aby go ocalić.

W komnatach Nottinghama Sara myśli o niebezpieczeństwie, jakie grozi Robertowi. Nagle on sam staje przed nią i robi jej wyrzuty z powodu poślubienia Nottinghama podczas jego nieobecności. Sara odpowiada, że zrobiła to tylko ze względu na rozkaz królowej Elżbiety. Przypomina mu także, że on sam nadal ma pierścień królowej gwarantujący mu bezpieczeństwo. Robert zdejmuje go i zapewnia ją o swojej miłości. Sara błaga go, aby odszedł i daje mu niebieską szarfę jako dowód swoich uczuć.



AKT DRUGI

Sąd czeka na wieści o dalszym losie Roberta. Cecil przynosi wiadomość, że rada podjęła decyzję o karze śmierci, a Sir Walter Raleigh informuje, że Essex został już aresztowany. Opowiada także, że podczas przeszukania znaleziono niebieską szarfę, która ma być dowodem zdrady w oczach Elżbiety. Rzeczywiście, królowa zarzuca Robertowi niewierność. Zarówno Robert i Nottingham są zaskoczeni widokiem szarfy w rękach Elżbiety; zdumienie Nottinghama szybko zamienia się zazdrość. Elżbieta po raz kolejny domaga się, aby poznać imię swej rywalki, ale Robert nie zdradza go. Wściekła władczyni podpisuje wyrok śmierci na Essexa.

przerwa



AKT TRZECI

Sara otrzymuje list od Roberta, w którym ten prosi ją o zaniesienie pierścienia do Elżbiety z błaganiem o łaskę dla niego. Gdy jednak Sara postanawia iść do królowej, zjawia się Nottingham, czyta list i zamyka żonę w komnacie.

Przebywający w pałacowej celi Robert ma nadzieję, że będzie w stanie przed swą śmiercią oczyścić imię Sary z wszelkich podejrzeń. Gdy pojawi Raleigh, by zabrać go na miejsce kaźni, Essex zdaje sobie sprawę, że wszystko, co mu pozostało, to modlić się za ukochaną.

W Westminsterze królowa zastanawia się, dlaczego Sara nie towarzyszy jej, aby ją pocieszyć. Mimo wszystko chce, aby Robert żył i czeka, że ten przyśle jej pierścień z prośbą o ułaskawienie. Nadchodzi jednak tylko Cecil i mówi, że Robert jest już w drodze na egzekucję. Gdy Sara przybiega z pierścieniem i wyznaje, że to ona jest konkurentką Elżbiety w miłości, królowa nakazuje wstrzymać wykonanie wyroku, ale jest już za późno: wystrzał armatni ogłasza śmierć Roberta. Elżbieta wyrzuca Nottinghamowi i Sarze, że nie przynieśli jej pierścienia wcześniej. Nottingham odpowiada, że chciał się zemścić za zdradę. Elżbietę nawiedza wizja ściętego Roberta. Teraz pragnie tylko uwolnić się od ciężaru władzy i przekazać ją Jakubowi I. Zrozpaczona – umiera.

__________________________________________________________________________________________________________________

Z komentarza Piotra Kamińskiego

Niezależnie od literackiego źródła, tytułu czy kompozytora, „Elisabetta, regina d’Inghilterra” Rossiniego, „Elisabetta al castello de Kenilworth” Donizettiego czy „Roberto Devereux” tegoż kompozytora niezmiennie kreślą tę samą intrygę: królowa, faworyt i „ta trzecia”. Różnicy, znamienia epoki, doszukamy się w zakończeniu: w dziełach dawniejszych mamy happy end, tutaj zaś – pieniek i topór. Prawdziwy Robert Devereux, drugi Earl of Essex, położył głowę w roku 1601 nie za potajemne małżeństwo zgoła (z wdową po Sir Philipie Sidneyu, w roku 1590) ani za swe fiasko irlandzkie (1598), lecz za spisek przeciw tronowi. […] Opera odmalowuje Elżbietę jako kobietę wyniosłą, dotkniętą do żywego, którą szarpią osobiste namiętności i obowiązki korony. Pośród trzech oper poświęconych jej przez Donizettiego „Roberto Devereux” przedstawia portret najpełniejszy bodaj i niewiele mający wspólnego z historią.

Piotr Kamiński, „Tysiąc i jedna opera”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, Kraków 2008.
__________________________________________________________________________________________________________________

SONDRA RADVANOVSKY sopran
Elżbieta I, królowa Anglii

Amerykanka. Urodziła się w Berwyn, na przedmieściach Chicago. W wieku 11 lat wyjechała do Richmond w stanie Indiana. Właśnie tam wystąpiła po raz pierwszy w spektaklu operowym – w wieku 21 lat. Studiowała grę aktorską i śpiew na University of Southern California oraz na University of California w Los Angeles. Swoje umiejętności doskonaliła też w Tanglewood Music Center i University of Cincinnati. W 1995 roku wygrała przesłuchania i uczestniczyła w programie Lindemann Young Artist Development Metropolitan Opera. Po występach w mniejszych partiach na nowojorskiej scenie zwróciła na siebie uwagę jako Antonia w „Opowieściach Hoffmanna”. W Met występowała jako Siostra Angelica, Tosca, Rusałka i Norma. Specjalizuje się w wykonawstwie XIX-wiecznych oper włoskich. Jej popisowy repertuar obejmuje też role Verdiowskie: Elwirę w „Ernanim”, Leonorę w „Trubadurze”, Amelię w „Balu maskowym”, Helenę w „Nieszporach sycylijskich”, Elżbietę w „Don Carlosie”. W sezonie 2015–16 artystka wykonuje w Met wszystkie trzy partie królowych w trzech operach na temat epoki Tudorów Gaetano Donizettiego: Annę Boleyn, Marię Stuart i Elżbietę I w „Robercie Devereux”, czego nie dokonał nikt od czasów Beverly Sills w 1970 roku.



MATTHEW POLENZANI tenor
Robert Devereux, hrabia Essex

Amerykanin. Zadebiutował w 1998 roku jako Gérald w „Lakmé” Delibes’a w Opéra National de Bordeaux. W tej partii i innych z repertuaru tenorów lirycznych występował na największych scenach europejskich: Teatro Comunale we Florencji, na festiwalu w Aix-en-Provence oraz podczas tournée po Japonii z Teatro Regio w Turynie. Śpiewał w Opéra national de Paris, Bayerische Staatsoper, Wiener Staatsoper, Teatro San Carlo i Teatro dell’Opera di Roma. Do jego ważniejszych dokonań należą występy w „Cosi fan tutte” w Covent Garden pod batutą Sir Colina Davisa oraz w Paryżu z Philippem Jordanem, „Łucja z Lammermoor” w Paryżu, Wiedniu i Frankfurcie nad Menem, „Potępienie Fausta” we Frankfurcie i Berlinie, a także partia Księcia w „Rigoletcie” w Wiedniu pod dyrekcją Jesúsa López-Cobosa i partia Don Ottavia w „Don Giovannim” na Festiwalu w Salzburgu. Od szeregu lat z powodzeniem współpracuje z The Metropolitan Opera i Jamesem Levine’em. Nagrodzony Richard Tucker Award w 2008 roku i Beverly Sills Artist Award Metropolitan Opera w 2004 roku. Prywatnie jest zapalonym golfistą, żonaty z mezzosopranistką Rosą Marią Pascarellą, mają trzech synów. Ostatnio podziwialiśmy go podczas transmisji „Poławiaczy pereł”.



MARIUSZ KWIECIEŃ baryton
Książę Nottingham

Polak. Czołowy śpiewak w zespole nowojorskiej The Metropolitan Opera. Występuje na deskach londyńskiej Royal Opera House Covent Garden, La Scali w Mediolanie i wielu innych teatrów operowych Europy oraz Ameryki Północnej. Ukończył Akademię Muzyczną w Warszawie. W 1995 roku zadebiutował w tytułowej partii w „Weselu Figara” Mozarta na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. W 1996 śpiewał w Teatrze Muzycznym „Roma” Papagena w „Czarodziejskim flecie” Mozarta. Uczestniczył w Lindemann Young Artist Development Program przy Metropolitan Opera w Nowym Jorku. W 1999 wystąpił w recitalu, śpiewając dziewięć pieśni Mieczysława Karłowicza i zachwycił krytykę talentem oraz pięknym głosem. Na scenie Met zadebiutował w tym samym roku jako Kuligin w operze „Katia Kabanowa”. W Metropolitan Opera występował też m.in. jako Marcello w „Cyganerii” Pucciniego, Silvio w „Pajacach” Leoncavalla, Almaviva w „Weselu Figara”, tytułowy Don Giovanni i Guglielmo w „Così fan tutte” Mozarta, Malatesta w „Don Pasquale” Donizettiego, Ford w „Falstaffie” Verdiego, oraz tytułowy Oniegin w transmitowanym spektaklu otwierającym sezon 2013–14. Do najważniejszych ról artysty należą Don Giovanni i „Król Roger” Szymanowskiego, które z wielkim powodzeniem wykonuje na scenach świata. Ostatnio stworzył świetną kreację w transmitowanych na cały świat „Poławiaczach pereł”.

powrót

strona główna