Treść opery

Akt pierwszy

Jesień. Osiadła na wsi pani Łarina wspomina czas, zanim wyszła za mąż. Kochała pewnego mężczyznę, ale zmuszono ją do małżeństwa z innym. Teraz, kiedy jest wdową, opiekuje się majątkiem ziemskim, który pozostał jej w spadku po mężu i wychowuje dwie prawie dorosłe córki: Tatianę i Olgę. Tatiana spędza czas na rozmyślaniach, czytaniu powieści i zbytnim przejmowaniu się losami ich bohaterów, Olga natomiast cieszy się każdym dniem, jest wesoła i beztroska. O rękę Olgi zabiega sąsiad Łarinych – poeta Leński. Pewnego dnia Włodzimierz odwiedza po raz kolejny swoją ukochaną, ale tym razem przywozi ze sobą niespodziewanego gościa. Jest nim Eugeniusz Oniegin, wytworny młody mężczyzna, w którym rozmarzona Tatiana natychmiast się zakochuje.

Po wizycie panów, wieczorem, kładąc się już spać, Tatiana prosi nianię Filipiewną, aby ta opowiedziała jej o swojej pierwszej miłości i małżeństwie. Po dość przygnębiającej opowieści niania wychodzi, a Tatiana – wbrew wszelkim konwenansom – postanawia napisać list do Oniegina, w którym wyzna mu swe uczucia. Rankiem (Tatiana nie zmrużyła oka) prosi nianię, aby ta przy pomocy swojego wnuczka dostarczyła list adresatowi.

Tatiana czeka w ogrodzie na odpowiedź Onieginia. Ten zjawia się w końcu. Przyznaje, że list go wzruszył, niemniej jednak nie może zaoferować młodej dziewczynie nic więcej poza przyjaźnią. Mentorskim tonem radzi jej też, aby kontrolowała swoje emocje, by ktoś nie wykorzystał jej – naiwnej.

przerwa



Akt drugi

Styczeń. Okoliczni sąsiedzi zostali zaproszeni do majątku Łarinych na bal z okazji imienin Tatiany. Przybywa także Oniegin, który niechętnie zgodził się towarzyszyć Leńskiemu, ponieważ prowincjonalne uroczystości rodzinne strasznie go nudzą. Dodatkowo zirytowany faktem, że goście, plotkując, coraz śmielej łączą jego osobę z Tatianą, mści się na Leńskim: zaczyna ostentacyjnie flirtować z Olgą. Leński nie rozumie powodów zachowania swego przyjaciela, zazdrość zaślepia go na tyle, że wyzywa Oniegina na pojedynek. Bal kończy się skandalem.

Przed pojedynkiem Leński rozmyśla o poezji, miłości do Olgi i śmierci. Przybywa Oniegin wraz ze swym sekundantem. Choć emocje już opadły, honor nie pozwala mężczyznom zrezygnować z pojedynku. Pada strzał. Leński nie żyje.

przerwa



Akt trzeci

Sankt Petersburg, kilka lat później. Próbując zagłuszyć wyrzuty sumienia po zabójstwie przyjaciela, Oniegin wiele podróżował, teraz jednak powraca do stolicy. Na balu u księcia Griemina ma okazję być przedstawiony jego nowej żonie. Zdumiony, rozpoznaje w niej Tatianę, obecnie dostojną księżnę. Oniegin uświadamia sobie, że był i nadal jest w niej zakochany.

Oniegin wysłał list do Tatiany z prośbą o spotkanie, do którego później dochodzi. Mężczyzna prosi księżnę, by z nim uciekła. Tatiana przyznaje, że wciąż go kocha, ale pozostanie wierna przysiędze i absolutnie nie opuści męża. Rozstają się po raz ostatni. Oniegin przeklina siebie i swój los.



Tłumaczenie i opracowanie: Bartłomiej Majchrzak.

Źródła:
1. Materiały promocyjne The Metropolitan Opera.
2. Piotr Kamiński, Tysiąc i jedna opera, t. 1. i 2., Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, Kraków 2008.
3. Lucjan Kydryński, Opera na cały rok. Kalendarium, t. 1. i 2., Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1989.

wstecz >>>